در بعضی از عکس ها ممکن است این مشکل پیش بیاید که در فضای داخلی عکس ها بصورت زردتر دیده شود یا وقتی از فلاش دوربین استفاده می کنید ، عکس ها آبی تر دیده شود . حتما باید مفهموم کامل وایت بالانس در عکاسی و نحوه ی استفاده از آن را در عکاسی بدانید با تنظیم اشتباه آن و با اضافه کردن انواع رنگ های ناخواسته پوست سوژه باعث تخریب کامل عکس شود .
تعریف وایت بالانس
وایت بالانس در عکاسی دیجیتال به معنی تنظیم رنگ ها به صورتی که تصویر شما طبیعی تر به نظر برسد . باید در نظر بگیرید که حتما باید تنظیم رنگی ناخواسته به منظور شبیه شدن عکس به چیزی که دیده ایم را بررسی کرد چون اکثر منابع نور (خورشید ، لامپ ، چراغ قوه و …) رنگ سفید خالص را بازتاب نخواهد داد و یک دمای رنگ خاص دارند . ما به این خاطر در اکثر مواقع رنگ ها را به صورت دقیق مشاهده میکنیم چون مغز انسان رنگ هایی که از طریق چشم دریافت می کند را دریافت خواهد کرد و به صورت خودکار دمای رنگ آن ها را تنظیم می کند .
اگر یک برگه سفید کاغذ را در محیط بیرون از خانه نگاه کنید رنگ آن با چیزی که در فضای داخل دیده اید تفاوت چندانی نخواهد داشت . اما چیزی که خیلی ها متوجه آن نیستند این هست که تفاوت خیلی زیادی بین نور خورشید و نور تنگستن فضاهای داخلی وجود دارد .
مثلا اگر در پیست اسکی عینک اسکی را روی چشم های خودتان قرار دهید و به برف نگاه کنید . میبینید که تون رنگ برف تغییر خواهد کرد . مثلا اگر عینک اسکی شما تون زرد داشته باشد ، برف را به شکل زرد خواهید دید . اگر از عینک تا مدتی استفاده کنید چشم و ذهن شما برای این رنگ تنظیم خواهد شد و دوباره برف را سفید می بینید .
مغز ما رنگ ها را بصورت هوشمندانه پردازش می کند دوربین های دیجیتال با مشاهده ی نور محیط دمای رنگ را حدس می زنند . دوربین های دیجیتال در بعضی مواقع دمای رنگ را خوب تشخیص می دهند و در بعضی مواقع اشتباه می کنند به همین دلیل ممکن است برخی تصاویر کمی آبی و یا کمی زرد شوند و تون پوست ممکن است طبیعی به نظر نرسد .
دمای رنگ و اندازه گیری آن
دماهای رنگ بر حسب کلوین اندازه گیری می شود منابع نور مختلف ، دمای رنگ مختلفی دارند . اغلب اندازه گیری ها را مثل 5500K که دمای رنگ معمولی نور روز است مشاهده می کنید . جدول زیر منابع نور با دمای رنگ تقریبی را نمایش می دهد :
| نوع منبع نور | دمای رنگ برحسب کلوین(K) |
| شعله شمع | 1000 تا 2000 |
| لامپ معمولی | 2500 تا 3500 |
| غروب و طلوع آفتاب | 3000 تا 4000 |
| نور خورشید و فلاش | 5000 تا 6000 |
| نور ظهرگاهی و آسمان صاف | 6000 تا 6500 |
| آسمان ابری و سایه | 6500 تا 8000 |
| آسمان به شدت ابری | 9000 تا 10000 |
اگر دوربین شما روی وایت بالانس خودکار یا Auto White Balance قرار گرفته باشد تلاش خواهد کرد مقدار کلوین را براساس یک جسم سفید که به عنوان منبع مورد استفاده قرار می گیرد تشخیص دهد . مثلا ابرهای سفید در صحنه به عنوان نقطه ی منبع در نظر گرفته و بقیه رنگ ها براساس همین منبع تنظیم می شود . در بعضی مواقع باید به صورت دستی وایت بالانس دقیق را داخل دوربین یا در زمان ادیت وارد کنید چون ممکن است هیچ جسم سفید خالصی داخل صحنه نباشد و بیشتر صحنه با یک رنگ غالب پوشیده شده باشد .
تغییر وایت بالانس در عکاسی دیجیتال
در عکاسی دیجیتال برای رسیدن به رنگ های دقیق نیاز به استفاده از کارت سفید یا فیلتر های حذف کننده ی طیف نداریم . اگر در عکاسی از فرمت Raw استفاده می کنید وایت بالانس را بعدا به هر مقداری که نیاز داشته باشید می توانید تغییر دهید چون فقط به عنوان منبع ذخیره خواهند شد و توسط دوربین تصویر اصلی دست نخورده باقی خواهند ماند .
در عکاسی با فرمت Raw می توانید بدون هیچگونه نگرانی با هر وایت بالانسی عکاسی کنید . شما باید دوربین خودتان را روی وایت بالانس خودکار قرار دهید و اجازه دهید خود دوربین تصمیم بگیرد رنگ های مناسب چگونه خواهند بود .اگر دوربین اشتباه تصمیم گرفت نگران نباشید می توانید عکس خودتان را در لایتروم ادیت کنید و تنظیمات را روی هر تعداد عکسی که مایل باشید کپی کنید . یکی از مزایای عکاسی Raw است .
اگر از فرمت Raw استفاده نمی کنید و با فرمت JPEG عکاسی می کنید ، باید نحوه ی استفاده از کارت سفید و تنظیم وایت بالانس داخل دوربین را یاد بگیرید .
تغییر وایت بالانس داخل دوربین
مراحل تغییر وایت بالانس در دوربین های دیجیتال در هر تولید کننده و مدل متفاوت است . مثلا خیلی از دوربین های حرفه ای نیکون مثل D700 ، D300s , D3s یک کلید WB اختصاصی روی کلید چرخان بالا دارند اما در دوربین هایی مثل D90 این کلید به پشت دوربین و نزدیک صفحه نمایش LCD منتقل شده است . تنها کاری که برای تنظیم باید انجام دهید این است که کلید WB را نگه دارید و کلید چرخان پشت دوربین را برخلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید . تمامی DSLR های نیکون امکان تغییر وایت بالانس را از طریق منو به شما می دهند.
حالت های پیشفرض وایت بالانس
بیشتر دوربین های DSLR و Point And Shoot موجود در بازار از حالت های پیشفرض وایت بالانس پشتیبانی می کنند که دمای رنگ آن ها توسط سازنده تنظیم شده است . بسته به سازنده و مدل دوربین این تنظیمات متفاوت هستند .
حالت های پیشفرض وایت بالانس در اکثر دوربین های DSLR نیکون را مشاهده خواهید کرد :
خودکار (A) : در اکثر مواقع با عکسی Raw از تنظیمات وایت بالانس پیشفرض استفاده کنید . در این حالت دوربین به صورت خودکار وایت بالانس را با استفاده از نور محیطی و با کمک فلاش تشخیص خواهد داد.
تنگستن (لامپ) : فقط در زمان استفاده از لامپ های تنگستن از این حالت استفاده کنید وگرنه عکس شما خیلی آبی به نظر خواهد رسید .
فلورسنت (لامپ مهتابی) : موقعی که تصاویر شما خیلی سبز به نظر می رسند و یا در زمان استفاده از نور فلورسنت از این حالت پیشفرض وایت بالانس استفاده کنید .
نور مستقیم خورشید : موقعی که در فضای باز و زیر نور مستقیم خورشید کار می کنید از این حالت استفاده کنید .
فلاش : در مواقعی که فلاش داخلی دوربین استفاده می کنید قابل استفاده است .
ابری (Cloudy) : برای روزهای ابری یا در سایه قابل استفاده است . استفاده از این حالت باعث ایجاد تصاویر با رنگ گرمتری نسبت به نور خورشید خواهد شد .
سایه : گرمتر از حالت ابری ، افزودن رنگ های نارنجی به تصویر . مناسب برای عکاسی در غروب آفتاب و سایه
متغیر : اجازه ی تغییر مقادیر کلوین از 2500 تا 10000 را به شما خواهد داد.
پیشفرض (PRE) : قابل استفاده برای تنظیم رنگ با استفاده از کارت سفید .
حالت PRE بهترین روش برای بدست آوردن وایت بالانس مناسب است . فقط کافیست یک کارت سفید را مقابل لنز دوربین قرار دهید و کلید شاتر را فشار دهید . سپس دوربین دمای رنگ صحیح را از طریق نوری که از کارت سفید منعکس می شود می خواند و از آن استفاده خواهد کرد .